حقوق بشر و ناتوانی (معلولیت)

حقوق بشر را قلب فعالیت‌های سازمان ملل متحد دانسته‌اند. دفاع از حقوق بشر در واقع، دفاع از حیثیت انسانی است. از سوی دیگر جمعیت قابل ملاحظه‌ای از افراد دارای ناتوانی در کشورهای مختلف جهان زندگی می‌کنند که سالیانه بیش از 10 میلیون نفر به جمعیت آنان افزوده می‌شود. در کشورهای در حال توسعه این جمعیت عظیم را افرادی فقیر، وابسته، تحت ظلم و خشونت، فراموش شده و محروم از آموزش‌های رسمی، حرفه‌ای و فاقد شغل تشکیل می‌دهند. تلاش‌ها برای شناخت اصولی حقوق بشر با تصویب «اعلامیه جهانی حقوق بشر» در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 1948 آغاز گردید و در طول سالیان متمادی این اعلامیه توانست بستری مناسب برای تدوین، اعلامیه‌ها و قطع‌نامه‌های متعددی جهت رعایت حقوق بشر در میان کشورهای جهان باشد. شمول افراد دارای ناتوانی از همان اعلامیه اول در موادی همچون ماده 7 و 25 پیداست و در ادامه آن در اعلامیه‌های «حقوق افراد کم‌توان ذهنی، 1971»، «حقوق افراد دارای معلولیت، 1974»، «پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک، 1981» و «قوانین استاندارد برای برابرسازی فرصت‌ها در مورد افراد دارای ناتوانی، 1963» به طرز بارزی حمایت شده است. در حال حاضر مهم‌ترین چالش، بحث مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای تصویب «پیمان‌نامه جهانی حقوق افراد دارای ناتوانی» می‌باشد که با تصویب آن گام مهمی در جهت رعایت حقوق بشر برای افراد دارای ناتوانی در هزاره سوم برداشته خواهد شد.